Journallab

Ontwikkeling van betekenisvolle journalistieke producen en diensten

Stichting Journallab richt zich op het ontwikkelen van betekenisvolle journalistieke producen en diensten. We geloven in een ontwerpende onderzoeksaanpak waarbij het onderzoek naar maatschappelijke trends en technologische ontwikkelen hand-in-hand gaan met het publieksgericht onderzoek.


Journallab ontwikkelt projecten op eigen initatief & ondersteunt projecten van partners.

Lopende projecten

Beeldmakers

Als vervolg op het Beelddepot wordt er een fotobank aangelegd waarbij nieuwe beelden gemaakt worden van daklozen. Met die nieuwe beeldbank wil men laten zien dat daklozen heel divers zijn, maar vooral het juiste beeld schetsen.  

Partners: Stichting Journallab, Kansfonds

Nieuws in de etalage

Journallab steunt en maakt het mogelijk dat meerdere mediapartijen in Utrecht de krachten bundelen. Zo is Journallab de onafhankelijke partij waarbij DUIC samen met RTV Utrecht en ROC Midden Nederland en de Hogeschool voor Journalistiek Utrecht samen een pand in de binnenstad betrekken om samenwerking makkelijker te maken en te bevorderen. Daarbij worden studenten opgeleid daar waar het gebeurt. Tevens wordt er een kleine studio gerealiseerd om direct producties te maken vanuit de binnenstad.   

Dit zijn de eerste schetsen van het pand in de binnenstad.

Partners: Stichting Journallab, DUIC, RTV Utrecht, ROC Midden Nederland, Hogeschool voor de Journalistiek Utrecht, Gemeente Utrecht

Afgeronde projecten

Researcher in Residence

Bij Researcher in Residence werd een specialist bij een redactie geplaatst om een onderzoek te doen, waarbij de specialist in samenwerking met de redactie tot een publicatie kwam en de redactie vaardigheden rondom het specialisme aanleerde. 

Er zijn 10 projecten gedaan met veelal lokale media en er zijn meerder publicaties tot stand gekomen. 

Tevens zijn er toolkits gemaakt waarbij de methoden toegelicht zijn en welke redacties kunnen gebruiken t.b.v. kennisoverdracht. 

Partners: Stichting Journallab, SVDJ

Beeldepot

Dakloosheid in het juiste perspectief. Er bestaat nog steeds het beeld dat de dakloze een drugs of alcoholverslaafde persoon is die nergens voor deugt. Maar is dat zo? Op bijna iedere foto in de media wordt dat beeld in ieder geval bevestigd, terwijl dit onterecht blijkt. De dakloze van vandaag is veel diverser en zou je buurjongen of -meisje kunnen zijn. Om dit beeld te werd er onderzoek gedaan naar het juiste perspectief en een bijlage gemaakt in DUIC waarbij het beeld bijgesteld werd. 

Partners: Stichting Journallab, Kansfonds, ZONmw, DUIC

Onderzoeksmethoden Bellingcat ontsloten voor lokale journalistiek

Er werden drie workshops georganiseerd. Daarbij werden verschillende cases uitgebreid onder de loep genomen. Per regio werd aan de hand van een of twee lokale cases het geleerde direct in de praktijk gebracht”, zegt Higgins van Bellingcat. 

In mei 2019 vond ook al een workshop met Bellingcat plaats in Utrecht als pilot, waarbij de aanslag in Utrecht (ism DUIC) en de drugshandel in Utrecht (ism de Utrechtse politie) werd onderzocht. 

Partners: Stichting Journallab, Bellingcat, Residenties in Utrecht, DUIC, SVDJ

Nieuwsslider

Nieuwsslider ambieert de rijke archieven van het Instituut voor Beeld en Geluid slimmer te ontsluiten, opdat dit archief door journalisten beter benut wordt voor het duiden van het nieuws van vandaag en morgen.

Wat als we de historische beelden ook kunnen raadplegen om huidige ontwikkelingen beter te kunnen duiden?  En wat als we historische events kunnen crosslinken met actuele gebeurtenissen? Hoe kunnen we het rijke archief van het Instituut van Beeld en Geluid benutten om te verkennen hoe bepaalde ontwikkelingen zich herhalen en hoe we daarvan kunnen leren? 

Om die vragen te beantwoorden, hebben we bekeken in hoeverre we met inzet van opkomende technologieën als Artificiële Intelligentie (AI) en natural language generation (NLG) journalisten slimmer kunnen laten zoeken door het archief om zo het nieuws van beter te kunnen contextualiseren.

Partners: Instituut voor Beeld en Geluid, Studio Cream on Chrome, ID Fuse, Lectoraat journalistieke Innovatie van Fontys Hogeschool voor Journalistiek, Journallab

Boek: Vergeten gebouwen in Utrecht 1850-1940 van Arjan den Boer

Utrecht staat vol met bijzondere gebouwen waar iedereen zomaar aan voorbij loopt of fietst. Maandelijks bezoekt en beschrijft Arjan den Boer zo'n vergeten gebouw voor De Utrechtse Internet Courant (DUIC). Hij kijkt niet alleen achter deuren die normaal gesloten blijven, maar duikt ook in de historische foto-archieven. Voor dit rijk geïllustreerde boek selecteerde en bewerkte hij 30 gebouwen uit de periode 1850-1940. Dit boek is in samenwerking met DUIC uitgegeven en is bijna door de 2e druk heen waarmee er 6.000 exemplaren zijn verkocht.

Journalist Navigator: Ai als journalistieke enabeler

Hoe kunnen we met inzet van artificiële intelligentie journalisten empoweren? Met die vraag in het achterhoofd ontwikkelden we een slim adresboek, dat journalisten tijdens het redactieproces helpt bij het zoeken naar de beste experts binnen een specifiek thema/ domein. zie: journalisten-wijzer/ journalist-navigator.

Partners: DUIC, Lectoraat Journalistiek en Innovatie Fontys Hogeschool voor de Journalistiek, Milvum, SIDN, IDFUse

Follow the Issue; publieksgerichte onderzoeksjournalistiek

Follow the Issue biedt nieuwsconsumenten de mogelijkheid onderwerpen of gebeurtenissen te blijven volgen nadat ze voor het eerst in de publiciteit zijn gekomen. Nieuwsconsumenten kunnen daartoe via de FTI (Follow the issue) knop onderaan journalistieke artikelen aangeven of ze een follow up-artikel willen ontvangen. Tevens kunnen ze daarbij aangeven of ze behoefte hebben aan een meer politieke sociale of economische insteek. Indien er 75 volgers zal een journalist een vervolgartikel maken. 

Lectoraat Journalistiek en Innovatie ism De Utrechtse InternetCourant met steun van Stimuleringsfonds voor de Journalistiek

KIESFEITEN/ Trust & Truth: Journalistiek Vertrouwen ontwikkelen van nieuwe journalistieke ecosystemen

Op basis van het experiment kiesfeiten, waarbij we tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2017 wetenschappers en journalisten aan elkaar koppelden hebben we ervaren dat er veel interesse en bereidheid bestaat vanuit diverse expertisegroepen om journalisten te ondersteunen in het redactie- en onderzoeksproces. We denken dat deze ondersteuning ook kan helpen bij het gezamenlijk verantwoordelijkheid dragen voor betrouwbaar nieuws.

Blockchain als factchecker

In hoeverre kunnen we blockchain dat ook bekend staan als systeem van gedistribueerd vertrouwen inzetten voor journalistieke verficitatie?

In dit onderzoeksproject met steun van Google DNI en SIDN hebben we uitgebreid onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van blockchain technologie in de journalistiek. We zien vooralsnog geen betekenisvolle toepassing van blockchain in de verificatie omdat het binaire blockchain systeem niet in staat is de gewenste context te bieden voor waarheidsvinding. Wel zien we mogelijkheden in het stimuleren van journalistiek vertrouwen door een analoog blockchain systeem waarin we publiek meer verantwoordelijkheid nemen voor verficatie (zie ook project kies-feiten).

Partners

MILVUM

Milvum levert IT innovaties aan klanten als ING, Radar en de overheid. De ontwerpers Thomas Koes en Remco van Riet werken samen met JOURNALLAB aan het project blockchain als factchecker en de AI tool.

ID Fuse

ID Fuse gelooft dat de academische wereld, het bedrijfsleven en de overheid allemaal zullen profiteren van een sterke samenwerk. De eerste stap is te weten waar je relevante academische expertise kunt vinden, daarom hebben we de ScienceFinder gebouwd. Deze tooling is geïntegreerd in het project Journalist Navigator. 

DUIC

Utrechts eigen, innovatieve nieuwsplatform met dagelijks algemeen, cultureel en gemeentelijk nieuws uit de stad Utrecht. Door en voor Utrechters. DUIC is de grootste digitale regionale kwaliteitskrant.

JOURNALLAB is nauw verbonden aan DUIC en probeert zo alle innovatieve ontwikkelen direct te vertalen naar de lokale journalistiek. Tevens worden de mediagebruikers van DUIC actief betrokken als testgroep van de innovatieve ontwikkelingen.

SETUP

Mediaplatform in Utrecht voor iedereen die geïnteresseerd is in de fusie van technologie en cultuur. SETUP onderzoekt welke impact nieuwe technologie op de samenleving heeft. Samen met kunstenaars en ontwerpers maken ze de gevolgen van deze ontwikkelingen tastbaar. Vanuit een kritisch-hilarische signatuur en hands-on aanpak weet SETUP complexe thema’s te vertalen naar een breed publiek.

Setup werkt samen met journallab aan de cursus Responsible Innovation, een opleiding gericht op het verkennen, begrijpen en kritisch bevragen van opkomende technologie.

Contact opnemen

We reageren zo snel mogelijk

Hoe kunnen we je bereiken?

Projecten van JOURNALLAB worden o.a. gesteund door:

ISDN fonds, Google DNI, SdvJ, DUIC

Plaats: Utrecht | KvK-nummer: 72706996